Cảm lạnh [A to Z] - Tất cả những điều bạn cần biết

1. Cảm lạnh là bệnh gì?

Cảm lạnh là bệnh lý đường hô hấp phổ biến, có thể gặp ở bất kỳ đối tượng, lứa tuổi nào, đặc biệt là trẻ em và người cao tuổi. Mặc dù mức độ bệnh không nặng như cảm cúm nhưng vẫn khiến người bệnh cảm thấy mệt mỏi và thiếu năng lượng cho ngày dài hoạt động.

Cảm lạnh thường xuất hiện vào mùa mưa lạnh hay vào thời điểm thay đổi thời tiết đột ngột. Khi đó, cơ thể dễ bị tấn công bởi các yếu tố gây bệnh như virus hay vi khuẩn gây bệnh.

Cảm lạnh và cảm cúm khác gì nhau?

Nhiều người nhầm lẫn chúng là một do có triệu chứng gần giống nhau. Thế nhưng, 2 bệnh hoàn toàn khác biệt về tác nhân gây bệnh và sự ảnh hưởng đến sức khỏe.

Tác nhân gây ra cảm cúm thường là virus cúm A, B. Trong khi đó, cảm lạnh bắt nguồn từ các loại virus thuộc chủng Enterovirus hay Rhinovirus. Các triệu chứng mà cảm lạnh gây ra cũng ít gây nguy hiểm và nghiêm trọng hơn so với cảm cúm.

Nếu là cảm lạnh thông thường sẽ tác động đến một số cơ quan như mũi, họng, xoang kèm theo vài triệu chứng nhẹ và có thể tự khỏi sau khoảng một tuần. Thế nhưng, cảm cúm gây nên các vấn đề nghiêm trọng hơn đến sức khỏe như nhiễm trùng xoang, tai thậm chí là nhiễm trùng máu nếu không được điều trị kịp thời.

2. Triệu chứng cảm lạnh 

Bệnh thường xuất hiện với một số triệu chứng nhẹ, có thể tự khỏi sau 1 tuần xuất hiện triệu chứng. Các dấu hiệu bệnh có thể khác nhau ở mỗi cá thể, nhưng dưới đây là những triệu chứng cảm lạnh thường gặp nhất:

• Nghẹt mũi, khó thở.
• Ho, hắt hơi.
• Chảy nước mũi, nước mắt.
• Đau họng, viêm họng.
• Đau đầu, đau nhức cơ thể.
• Có thể sốt nhẹ.
• Mệt mỏi trong người.

3. Yếu tố nguy cơ và nguyên nhân gây cảm lạnh

Tại sao trẻ em và người già lại dễ bị cảm lạnh? Nguyên nhân cảm lạnh là gì? Những thông tin dưới đây sẽ giúp bạn trả lời những câu hỏi này.

3.1. Những yếu tố nguy cơ gây bệnh cảm lạnh

Có một số yếu tố khiến bạn dễ mắc bệnh hơn. Cụ thể là: 

• Tuổi tác: Trẻ em dưới 6 tuổi là đối tượng có nguy cơ mắc bệnh cao nhất. Do bé đang trong độ tuổi thích tìm hiểu, khám phá thế giới bên ngoài nên thường nghịch ngợm, dễ bị tấn công bởi các tác nhân gây bệnh.
• Hệ thống miễn dịch suy yếu: Nếu bệnh nhân đang mắc những bệnh mạn tính hoặc hệ thống miễn dịch bị suy yếu dễ có nguy cơ bị cảm lạnh.
• Các mùa trong năm: Mùa đông và mùa thu là thời gian mà cả người lớn và trẻ em dễ bị nhiễm căn bệnh này. Thế nhưng, điều này không có nghĩa 2 mùa còn lại bạn sẽ không mắc phải chúng.
• Hút thuốc: Các triệu chứng của cảm lạnh sẽ tăng lên nếu bạn hút thuốc hay tiếp xúc với khói thuốc lá.
• Tiếp xúc với người bệnh: Nếu xung quanh là những người mắc cảm lạnh thì nguy cơ bạn nhiễm bệnh là rất cao.

3.2. Nguyên nhân cảm lạnh là gì?

Nguyên nhân gây cảm lạnh chủ yếu là do các loại virus, trong đó virus thuộc chủng Rhinovirus, hoặc Enterovirus được cho là phổ biến nhất. Các chủng virus này xâm nhập vào cơ thể thông qua mũi, mắt, miệng hoặc là thông qua giọt bắn trong không khí khi người bệnh nói, ho, hắt hơi.

Hiếm gặp hơn là trường hợp virus tấn công vào cơ thể do tiếp xúc với các đồ vật chứa virus khi dùng chung hay chạm vào đồ của người bệnh.

4. Phòng ngừa cảm lạnh

Cảm lạnh do virus gây ra và cho đến nay vẫn chưa có vaccine điều trị dành cho bệnh cảm thông thường. Tuy nhiên, bạn có thể thực hiện một số biện pháp sau đây để phòng ngừa căn bệnh này:

• Rửa tay thường xuyên: Làm sạch tay với xà phòng hay nước rửa tay giúp tiêu diệt được các vi khuẩn, virus bám trên tay. Nếu xà phòng và nước không có sẵn, bạn có thể sử dụng nước rửa tay khô.
• Khử trùng đồ đạc: Điều này rất quan trọng nếu trong nhà có người đang bị mắc bệnh. Bạn cần khử trùng mặt bàn và mặt bếp bằng chất khử trùng. Bố mẹ cũng nên giữ sạch sẽ đồ chơi cho con, tránh để con chơi những nơi bẩn hay không đảm bảo vệ sinh.
• Dùng khăn giấy để che miệng khi ho hay hắt hơi. Sau khi sử dụng xong, bỏ vào thùng rác và rửa tay bằng xà phòng.
• Đồ đạc cá nhân không nên dùng chung, đặc biệt là với người đang bị cảm lạnh, hạn chế tiếp xúc với người mắc bệnh.
• Vệ sinh sạch sẽ nơi ở, nơi làm việc. Đảm bảo không gian luôn rộng rãi, thoáng đãng.
• Xây dựng chế độ ăn uống, sinh hoạt lành mạnh để nâng cao sức đề kháng và hệ miễn dịch cho cơ thể... hạn chế được nguy cơ gây cảm lạnh.

5. Biến chứng bệnh cảm lạnh

Nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách cảm lạnh có thể để lại nhiều ảnh hưởng cho sức khỏe.

5.1. Bệnh cảm lạnh có lây không?

"Bệnh cảm lạnh có lây không?". Đây là câu hỏi được rất nhiều người thắc mắc và lo lắng khi trong nhà hay nơi họ làm việc có người không may mắc bệnh.

Câu trả lời là Có, cảm lạnh là bệnh có thể lây. Chúng lây lan qua các giọt trong không khí khi người bệnh nói chuyện, ho hay hắt hơi.

Ngoài ra, các virus gây cảm lạnh có khả năng lây truyền qua một số hành động như tiếp xúc với mũi, miệng hay dùng chung đồ vật với người bị mắc bệnh (đồ chơi, khăn, điện thoại). Chính vì vậy, bạn nên hạn chế tiếp xúc với người bệnh để giảm nguy cơ lây nhiễm.

5.2. Ảnh hưởng của bệnh cảm lạnh khi không được điều trị kịp thời

Như đã trình bày ở trên, cảm lạnh có thể tự khỏi sau vài ngày. Tuy nhiên, bạn không nên quá chủ quan vì trong một số trường hợp nhất định, cảm lạnh có thể dẫn tới một số biến chứng nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời. Những biến chứng có thể kể đến như:

• Hen suyễn: Làm tăng tình trạng hen suyễn đối với người bị hen suyễn.
• Viêm tai giữa: Vi khuẩn hay virus có thể tấn công và xâm nhập vào không gian phía sau màng nhĩ, khiến cơ thể gặp một số triệu chứng như đau nhức tai, dịch mũi tiết ra có màu xanh hay vàng, sốt trở lại.
• Viêm xoang cấp tính: Tình trạng này có thể xảy ra ở cả trẻ em và người lớn nếu không được xử lý.
• Nhiễm trùng thứ cấp khác: Viêm phổi, viêm họng liên cầu khuẩn, viêm phế quản.

6. Khi nào bạn nên đi khám?

Đối với người lớn, nếu sau khi điều trị bằng thuốc nhưng vẫn có các triệu chứng sau đây thì bạn cần liên hệ ngay với bác sĩ hoặc đến bệnh viện:

• Sốt cao trên 38,5℃ trong 5 ngày liên tiếp trở lên hay đột ngột bị sốt sau một thời gian ngừng sốt.
• Thường xuyên có hiện tượng thở khò khè thậm chí khó thở.
• Đau họng, đau đầu nhiều kéo dài.
• Bị xoang nghiêm trọng.

Còn đối với trẻ em, bạn cần chú ý đến bé nhiều hơn do ở đối tượng này sức đề kháng và hệ miễn dịch chưa hoàn thiện, dễ bị tấn công bởi các yếu tố gây bệnh. Nếu không được điều trị kịp thời, có thể gây nên viêm phế quản hay viêm phổi. Do vậy, hãy đưa trẻ đến cơ sở y tế khi trẻ có các dấu hiệu:

• Trẻ từ 1 - 4 tháng tuổi sốt 38℃.
• Nhiệt độ tăng và kéo dài trên 2 ngày.
• Triệu chứng của trẻ ngày càng nghiêm trọng, không thấy dấu hiệu cải thiện.
• Trẻ bị ho, thở khò khè, khó thở.
• Mệt mỏi, chán ăn.
• Đau đầu, đau tai.
• Buồn ngủ bất thường, rối loạn ý thức.

7. Điều trị cảm lạnh như thế nào

Đây là bệnh lý không quá nguy hiểm, phức tạp, phương pháp điều trị chủ yếu là tập trung làm giảm các triệu chứng của bệnh. Bác sĩ sẽ chỉ định cho bệnh nhân dùng một số thuốc hạ sốt, giảm đau, thuốc xịt mũi hay giảm ho.

Bên cạnh đó, người bệnh có thể áp dụng một số biện pháp điều trị đơn giản nhưng cũng đem lại hiệu quả như vệ sinh sạch sẽ mũi, miệng, họng sạch sẽ hay uống nhiều nước ấm.

Vệ sinh miệng và họng bằng cách súc miệng 1 ngày 2 - 4 lần bằng nước muối có tính sát khuẩn cao, làm dịu cơn đau rát họng và chống viêm hiệu quả.

Mũi được vệ sinh sạch sẽ thông qua việc hỉ mũi, đẩy chất nhầy, nước mũi ra ngoài nhằm ngăn chặn chúng xâm nhập sâu hơn, không để bệnh tiến triển nặng hơn.

Uống nhiều nước ấm, có thể sử dụng nước gừng hoặc chanh mật ong làm tan đờm trong cổ họng, giảm ho và các cơn đau họng đồng thời giữ ấm cho cơ thể.

8. Một số câu hỏi thường gặp

Tuy không quá nguy hiểm và có thể tự khỏi sau 1 tuần nhưng khi mắc cảm lạnh, nhiều người vẫn tỏ ra khá lo lắng, đặt ra những câu hỏi xung quanh bệnh như là có nên tắm hay không hay nên ăn gì,... Toàn bộ những băn khoăn này sẽ được giải đáp ngay dưới đây.

8.1. Bị cảm lạnh có nên tắm không?

Nhiều người cho rằng, bị cảm lạnh thì không nên tắm vì sẽ khiến bệnh ngày càng nặng hơn. Nhưng, các nghiên cứu đã cho thấy, tắm đúng cách hay tắm bằng tinh dầu có thể giúp cơ thể loại bỏ độc tố, cải thiện tốt các triệu chứng của bệnh.

Bạn nên tắm dưới vòi hoa sen bằng nước ấm để mũi được giữ ẩm. Nếu bị chóng mặt do cảm, có thể tắm ướt (vòi chảy giọt nhỏ) ở tư thể ngồi hay tắm bọt biển.

Một số tinh dầu bạn có thể sử dụng như tinh dầu hoa cúc, tinh dầu oải hương sẽ giúp bạn có cảm giác thoải mái và thư giãn hơn. Tinh dầu bạch đàn khi thêm vào nước tắm có thể được sử dụng để điều trị virus gây bệnh đường hô hấp trên đồng thời làm giảm nghẹt mũi.

8.2. Bị cảm lạnh nên ăn gì?

Khi bị cảm lạnh, hệ miễn dịch suy yếu là điều kiện thuận lợi làm cho virus dễ dàng tấn công vào cơ thể nên bạn thường xuyên có cảm giác mệt mỏi, khó chịu. Do vậy, bổ sung chế độ ăn hợp lý rất quan trọng và cần thiết với bạn, không những làm tăng sức đề kháng mà còn hỗ trợ điều trị bệnh rất tốt.

• Cá trích: Là một trong những loại cá giàu omega - 3, cá trích giúp làm giảm sự tấn công của virus.
• Tỏi: Được mệnh danh là "siêu thực phẩm" không chỉ tiêu diệt virus gây bệnh mà còn ngăn ngừa sự xâm nhập của vi sinh vật khác. Hơn nữa, allicin, các hợp chất kháng khuẩn và chống viêm có trong tỏi giúp giảm nhanh các triệu chứng cảm lạnh.
• Nghệ: Do chứa chất chống oxy hóa và chất chống viêm nên nghệ có tác dụng loại bỏ các độc tố có hại ra khỏi cơ thể. Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng, người ăn nhiều nghệ ít bị ho và cảm lạnh hơn những người khác.
• Nấm rơm: trong thực phẩm này có chứa chất chống virus có lợi cho cơ thể.
• Trái cây họ cam quýt: hoa quả thuộc họ này không chỉ nhiều nước, vị ngon mà còn giàu vitamin C nên hệ miễn dịch khỏe mạnh hơn.
• ...

Trên đây là những chia sẻ của chúng tôi về bệnh cảm lạnh. Hy vọng với những thông tin hữu ích này sẽ giúp ích cho bạn và người thân có một sức khỏe tốt và phòng tránh hiệu quả cảm lạnh. Chúc bạn luôn khỏe!

Nếu có bất kỳ thắc mắc nào cần tư vấn liên quan đến các sản phẩm của Thiên Tri, hãy liên hệ ngay với chúng tôi qua hotline 0867 995 518 để được hỗ trợ tốt nhất.